جراحی هارد چیست؟ یکی از اصطلاحات رایج در زمینه بازیابی اطلاعات می باشد. به نظر شما منظور از این عبارت چیست؟ در این مطلب قصد داریم در مورد ماهیت جراحی هارد و چگونگی انجام آن صحبت کنیم. گاهی ممکن است قطعات داخلی هارد دچار مشکل شده و قادر به ارائه اطلاعات موجود به کاربران نباشند. در این حالت باید برای بازیابی اطلاعات و تعمیر هارد، این قطعه را جراحی نمود. جراحی انواع هارد اقدامی است که نیاز به تخصص بالایی داشته و باید در محیطی تخصصی انجام گردد.
در غیر این صورت ممکن است مشکلات جبران ناپذیری برای این محصول به وجود آمده و محتویات آن به طور کلی از بین برود. نمایندگی تعمیرات هارد، با فراهم کردن پیشرفته ترین امکانات و تجهیزات و استخدام مجرب ترین تکنسین های این حوزه، توانسته با کیفیت ترین خدمات را در زمینه جراحی هارد به کاربران ارائه دهد. در ادامه در مورد این فرایند ترمیمی و مهم بیشتر صحبت خواهیم کرد.
جراحی هارد به چه معناست؟
جراحی هارد به معنای تعویض قطعات سخت و مکانیکی هارد است. استفاده از لفظ جراحی در این باره به دلیل آن است که عملیات مرتبط با این کار می بایست در یک محیط کاملاً پاک و خالی از هرگونه گرد و غبار انجام پذیرد؛ محیطی شبیه به اتاق های جراحی. (متخصصان این حوزه از آن با لفظ کلین روم (به معنای اتاق تمیز) یاد می کنند).
حساسیت بالای قطعات هارد دیسک هیچگونه ناخالصی و گرد و غباری را بر نمی تابد و با اندک گردوخاکی به شدت آسیب می پذیرد. بنابراین عملیات مرتبط با تعمیر و تعویض قطعات این بخش از دستگاه می بایست در محیطی کاملاً پاک انجام شود تا هیچ گونه ریز گردی بر سطح پلتر ننشیند. در صورتی که محیط جراحی هارد نامناسب باشد احتمال آسیب این قطعه و از دست رفتن اطلاعات آن بسیار بالا خواهد بود.
بیشتر بخوانید: علت صدا دادن هارد لپ تاپ
موارد جراحی هارد
در بخش قبلی نیز اشاره کردیم که در اثر بروز برخی مشکلات در قطعات داخلی هارد دیسک های اینترنال یا اکسترنال، نیاز به جراحی هارد می باشد. هد و پلاتر از جمله اصلی ترین این قطعات به شمار می روند. هد، قطعه ای در هارد است که دارای یک مگنت بسیار ظریف و حساس در ابتدای بازوی متحرک می باشد. اگر این مگنت کوچکترین تماسی با سطح دیسک داشته باشد، دچار آسیب های شدیدی خواهد شد.
یکی از این آسیب ها، متوجه پلاتر شده و این قطعه را درگیر می کند. حاصل این اتفاقات، به وجود آمدن بد سکتوری های فیزیکی در هارد و به دنبال آن، عدم توانایی این قطعه در خواندن و نوشتن اطلاعات می باشد. در صورت بروز چنین شرایطی، تنها راه تعمیر هارد دیسک مورد نظر و بازیابی اطلاعات آن، جراحی هارد می باشد. همکاران ما در نمایندگی تعمیرات هارد، شرایط تخصصی و حرفه ای را برای انجام بی نقص این فرایند فراهم نموده اند.
خرابی یک یا چند هد
وقتی از داخل هارد صداهای غیرعادی مانند کلیک، تق تق یا هر نویز ناهنجاری شنیده می شود، این نشانه ای جدی از خرابی هد است. در چنین شرایطی بهترین کار این است که هیچ اقدامی روی هارد انجام نشود؛ به این معنا که هیچ داده ای روی آن ذخیره یا حذف نکنید، زیرا عملیات خواندن و نوشتن (Read/Write) وضعیت را بدتر می کند.
هد هارد وظیفه اصلی خواندن و نوشتن اطلاعات روی پلاتر را بر عهده دارد و بسته به نوع و برند دستگاه، یک یا چند هد وجود دارد. آسیب به هر کدام از هدها نه تنها باعث ایجاد صدای تق تق می شود، بلکه مشکلاتی مانند شناسایی نشدن هارد، کندی شدید عملکرد، هنگ کردن سیستم و حتی ایجاد خط و خش روی سطح پلاتر را به همراه دارد که این مسئله منجر به از بین رفتن اطلاعات خواهد شد.
برای مثال، در یک هارد با دو هد، خرابی تنها یکی از هد ها به معنی در خطر بودن نیمی از اطلاعات ذخیره شده است. این بخش باید تحت ریکاوری قرار گیرد، در حالی که نیمه دیگر پس از انجام جراحی هارد دست نخورده باقی می ماند و همچنان قابل دسترسی است. همین موضوع اهمیت بالای جراحی هارد را نشان می دهد، زیرا بازیابی چنین دستگاه‌هایی نیازمند دانش تخصصی و ابزارهای پیشرفته است.
جراحی هارد و تعویض هد
در مرکز تخصصی ریکاوری مانند مرکز بازیابی اطلاعات، فرایند جراحی هارد با استفاده از تجهیزات پیشرفته و توسط تعمیرکاران حرفه‌ای انجام می شود. در این روش، هارد در محیط کلین روم باز می‌گردد و با کمک ابزارهایی مانند هد هولدر پلاس، استندهای مخصوص 3.5 یا 2.5 اینچی و سایر تجهیزات تخصصی، هد معیوب بررسی می‌شود. در صورتی که امکان تعمیر وجود داشته باشد، هد ترمیم می‌شود و اگر غیرقابل استفاده باشد، تعویض هد انجام خواهد شد.
نکته مهم در فرآیند تعویض هد این است که هیچگونه تماس مستقیم بین هد و پلاتر ایجاد نشود. در واقع، هنگام جابه جایی هد از هارد اهداکننده (Donor) به هارد اصلی (Patient)، باید به‌گونه‌ای عمل شود که کوچک ترین تماسی بین هد ها یا هد و صفحات مغناطیسی رخ ندهد تا اطلاعات در امنیت کامل باقی بمانند.
از آنجا که طراحی مکانیکی هارد های مختلف با یکدیگر تفاوت دارد، ابزار تعویض هد بر اساس برند و مدل دستگاه انتخاب می شود. این دقت عمل سبب می شود تا عملیات جراحی هارد با بیشترین اطمینان انجام شود و اطلاعات کاربر بدون کوچک ترین آسیب بازیابی شوند.
تعمیر قفل شدن هد
در برخی مواقع، هد هارد به دلیل ضربه، فشار یا خرابی مکانیکی دچار گیرکردگی می شود و در جای درست خود قرار نمی‌گیرد. این مشکل با صدای غیژ ممتد و کاهش سرعت عملکرد هارد همراه است. در چنین شرایطی، هد روی پلاتر یا در موقعیت اولیه‌اش گیر کرده و نیاز به جراحی هارد وجود دارد.
برای رفع این مشکل، متخصصان با استفاده از ابزارهای مخصوص هد را به آرامی از سطح پلاتر جدا کرده و به محل اصلی خود، یعنی رمپ، منتقل می‌کنند. این فرآیند باید با نهایت دقت انجام شود تا هیچ خط و خراشی روی سطح حساس پلاتر ایجاد نشود. در مرکز تخصصی، تکنسین‌های حرفه‌ای هد ها را بدون کوچک ترین تماس آسیب زا از پلاتر جدا کرده و به صورت ایمن به جایگاهشان بازمی‌گردانند. نتیجه این روش تخصصی، جلوگیری از صدمه به داده های ذخیره شده و بازگشت دوباره هارد به شرایط کاری مناسب است.
جراحی هارد و تعویض اسپیندل
یکی دیگر از مشکلات جدی هارد، قفل شدن موتور یا همان اسپیندل است. در گذشته، روش رایج برای رفع این مشکل انتقال پلاترها و قطعات مرتبط به یک هارد دیگر با موتور سالم بود، اما با پیشرفت فناوری، طراحی هاردها پیچیده تر شده است. در هاردهای جدید، علاوه بر هماهنگی عمودی میان پلاترها، باید هماهنگی افقی نیز رعایت شود. اختلاف جزئی در قطر داخلی پلاتر و نگهدارنده آن باعث می شود پلاتر در مرکز به درستی قرار نگیرد و همین موضوع فرآیند انتقال را بسیار حساس‌تر کند.
همچنین وجود فاصله‌اندازها (Spacers) میان پلاتها، چالش دیگری به شمار می رود. این قطعات کوچک فلزی یا پلاستیکی باید در زمان جابه جایی به طور دقیق همراه پلاترها منتقل می شوند تا آسیبی به سطح آنها وارد نشود. کوچک ترین برخورد اطلاعات ذخیره شده را غیرقابل بازیابی می کند.
برای رفع این مشکل، متخصصان در از روش نوین تعویض اسپیندل استفاده می‌کنند. در این شیوه به جای انتقال کامل پلاتر ها به یک هارد دیگر، تنها بلبرینگ یا یاتاقان موتور تعویض می شود. این کار باعث می شود که پلاترها، هد ها و فاصله اندازها در جای خود باقی بمانند و تنها بخش معیوب جایگزین شود. نتیجه این روش، کاهش ریسک خطا در حین جراحی هارد و افزایش شانس موفقیت در بازیابی کامل اطلاعات است.
اکچویتور هارد دیسک (HDD Actuator)
اکچویتور یا عملگر هارد دیسک، یکی از قطعات اصلی در ساختار HDD است که وظیفه حرکت دادن بازوی هد را بر عهده دارد. این قطعه نه تنها آغازکننده حرکت هد است، بلکه کنترل دقیق و مداوم این حرکت را نیز مدیریت می‌کند. اهمیت اکچویتور زمانی مشخص می شود که بدانیم فرآیند اصلی هارد یعنی خواندن و نوشتن اطلاعات، کاملاً به عملکرد صحیح آن وابسته است.
سطح پلاترهای هارد به بخش های کوچکی به نام سکتور تقسیم می شود. اکچویتور وظیفه دارد بازوی هد و اسلایدرها را دقیقاً روی سکتور موردنظر قرار دهد تا داده ها با دقت کامل خوانده یا نوشته شوند. همزمان، کنترلر الکترونیکی نیز وظیفه هماهنگی موتور و پلاترها را بر عهده دارد. با توجه به سرعت بالای چرخش پلاتر ها که در هارد های مختلف بین ۵۴۰۰ تا ۱۵۰۰۰ دور در دقیقه متغیر است و تراکم بالای داده ها روی سکتورها، حساسیت و ظرافت عملکرد اکچویتور به خوبی قابل درک است.
در صورتی که این قطعه دچار خرابی شود، انجام جراحی هارد ضروری خواهد بود. در فرآیند جراحی هارد، ایرادات اکچویتور با نهایت دقت بررسی و رفع می شوند تا هد ها دوباره بتوانند به موقعیت دقیق خود برای خواندن و نوشتن داده‌ها بازگردند. این کار تنها در مراکز تخصصی و توسط کارشناسان حرفه‌ای امکان‌پذیر است، زیرا کوچکترین خطا به از دست رفتن اطلاعات منجر می شود.
اهمیت دیتابیس فریمور در جراحی هارد
هنگام جراحی هارد و تعویض قطعاتی مانند هد یا بخش های الکترونیکی، هماهنگی قطعات جدید با ساختار اصلی دستگاه اهمیت ویژه ای دارد. یکی از اصلی ترین مواردی که باید در این فرآیند رعایت شود، استفاده از فریمور صحیح است. قطعات جایگزین باید دقیقاً از همان فریمور پشتیبانی کنند تا هارد به درستی کار کند.
سؤالات زیادی در این زمینه برای کاربران مطرح می شود؛ از جمله اینکه آیا فریمور موجود در برخی سایت ها می‌تواند جایگزین فریمور اصلی سازنده باشد؟ آیا فریمور یک هارد روی هارد دیگر قابل استفاده است؟ یا اینکه چرا فایل‌هایی مانند «*.bin» مشابه فریمور سازنده در دسترس نیستند؟ پاسخ این پرسش‌ها ساده است: هر هارد دیسک فریمور اختصاصی خود را دارد و فایل‌های عمومی جایگزین داده‌های اصلی نمی شوند.
در مرکز بازیابی اطلاعات، فریمورهای موجود در پایگاه داده، نسخه‌های رسمی برای به‌روزرسانی نیستند، بلکه داده‌های کامل استخراج شده از هاردهای مشخص هستند. این فایل‌ها شامل اطلاعات ROM و فریمور ذخیره‌شده در بخش Service Area هارد می شوند که برای هر دستگاه منحصر به فرد است. هدف اصلی این فایل‌ها فلش کردن هارد نیست، بلکه بازسازی بخش‌های آسیب دیده فریمور است تا هارد معیوب دوباره به حالت عملیاتی بازگردد و امکان بازیابی اطلاعات فراهم شود.
هارد مشابه چیست و چرا اهمیت دارد؟
زمانی که هارد دیسک دچار خرابی هد می‌شود، یکی از اصلی‌ترین راهکارها برای نجات اطلاعات، تعویض هد یا همان جراحی هارد است. اما انجام این کار بدون داشتن قطعه‌ای به نام «هارد مشابه» امکان‌پذیر نیست. هارد مشابه در واقع نمونه‌ای از هارد است که باید از نظر ویژگی‌ها و مشخصات فنی بیشترین شباهت را به هارد معیوب داشته باشد تا تعویض هد با موفقیت انجام شود.
ویژگی‌های ضروری برای هارد مشابه
برای اینکه یک هارد به عنوان هارد مشابه مورد استفاده قرار گیرد، باید معیارهای مشخصی را داشته باشد، از جمله:
- پارت نامبر: شماره قطعه باید با هارد اصلی یکسان یا بسیار نزدیک باشد.
- ظرفیت: حجم هارد مشابه باید دقیقاً برابر با هارد خراب باشد.
- برند: انتخاب هارد از همان برند اهمیت زیادی دارد.
- سال ساخت: تاریخ تولید باید تا حد امکان نزدیک به هارد معیوب باشد.
چرا انتخاب هارد مشابه دشوار است؟
انتخاب درست هارد مشابه نیازمند تخصص و دقت بالاست. هر برند و مدل هارد، المان های خاص خود را دارد و کوچک ترین اختلاف باعث شکست در فرآیند جراحی هارد می شود. اگر هارد اشتباه انتخاب شود، نه تنها تعمیر انجام نمی شود بلکه داده های کاربر هم در معرض خطر دائمی قرار می‌گیرد.
چالش در پیدا کردن هارد مشابه
یکی از مشکلات رایج در این حوزه، کمیاب بودن هارد مشابه است. این قطعه باید از هر نظر نزدیک ترین شباهت را به هارد آسیب دیده داشته باشد و همین موضوع یافتن آن را سخت می‌کند. بسیاری از کاربران و حتی مراکز معمولی تعمیرات در تأمین این قطعه با مشکل روبه رو می شوند. با این حال، مراکز تخصصی با دسترسی به منابع معتبر هارد مشابه مناسب را فراهم کرده و جراحی هارد را با درصد موفقیت بالایی انجام می دهند.
ابزار جراحی هارد
در ابتدای مطلب نیز اشاره کردیم که جراحی هارد نیاز به استفاده از ابزار و تجهیزات به خصوصی دارد. یکی از این ابزار، کلین روم است. باید بدانید که هارد دیسک ها در شرایطی ایزوله ساخته می شوند که هیچ گونه ذرات معلق و غباری در این محیط ها وجود ندارد. قطعات هارد بسیار ظریف و حساس بوده و در صورت تماس با کوچک ترین ذره غبار یا گرد و خاک، مکانیزم ذخیره سازی آنها دچار مشکلات جدی می شود. این مساله در فرایند ترمیم و جراحی این محصول نیز صدق کرده و باید فرایند جراحی هارد در محیط های تمیزی تحت عنوان کلین روم انجام شود. برای انجام بی نقص فرایند جراحی نیاز به ابزاری دیگری هم هست که در ادامه در مورد آنها صحبت خواهیم کرد.
کلین روم (Clean Room)
همانطور که گفتیم، یکی از اولین و مهم ترین ابزار مورد نیاز برای جراحی هارد، کلین روم است. این ابزار، اتاقکی است با ابعاد کوچک که عاری از هرگونه آلودگی و ذرات معلق می باشد. شرکت هایی در سطح دنیا وجود دارند که کلین روم هایی را به سفارش مشتریان ساخته و به آنها تحویل می دهند. این کلین روم ها با استفاده از چند لایه فیلتر خاص و گران قیمت، عمل تصفیه را انجام داده و هوای خروجی آنها دارای خلوص ۹۹٫۹۹ درصد است. با استفاده از این ابزار می توان عملیات جراحی هارد را به بهترین شکل انجام داد.
برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید: علت شناسایی نشدن هارد
شانه هد (Head Comb)
دیگر ابزار کاربردی و مهمی که در جراحی هارد مورد استفاده قرار می گیرد، شانه هد است. این دستگاه هنگام انتقال هد از هارد سالم به هارد معیوب، جلوی تماس مگنت های هد با یکدیگر را می گیرد. استفاده از شانه هد با کیفیت می تواند کیفیت عملیات جراحی هارد دیسک را به میزان قابل توجهی ارتقا دهد. نمایندگی تعمیر هارد با استفاده از با کیفیت ترین ابزار، جراحی هارد را با کیفیتی بالا به انجام می رساند.
نگهدارنده پلاتر (Platter Holder)
آخرین ابزار جراحی هارد که البته کمتر از آن استفاده می شود، نگهدارنده پلاتر است. این دستگاه وقتی استفاده می شود که موتور هارد از کار افتاده و نیاز به تعویض شاسی آن باشد. با استفاده از این ابزار، جابجایی پلاترها به شاسی سالم به صورت بی نقص انجام می گردد. گفتنی است تکنسین های ما در نمایندگی تعمیرات هارد، با استفاده از ابزار ذکر شده ترتیبی می دهند که فرایند جراحی انواع مدل های هارد به بهترین شکل ممکن و با کمترین میزان خطا انجام گردد.
نمایندگی تعمیرات هارد
تعمیرات هارد، نیاز به مهارت و تجربه بسیار بالایی دارد. با توجه به حساسیت ها و ظرائف موجود در این حوزه، مدیریت نمایندگی تعمیرات هارد اقدام به استخدام تیمی خبره برای انجام تعمیرات این قطعه نموده است. از آنجا که احتمال از بین رفتن اطلاعات هارد وجود دارد، همکاران ما در این مرکز از تجهیزات و ابزار فوق العاده پیشرفته ای برای تعمیرات هارد در برندهای سیگیت، فوجیتسو، ایسوس، اچ پی و … استفاده می کنند.
تکنسین های این مرکز به کاربران این اطمینان را می دهند که هارد مورد نظرشان به خوبی بررسی شده و با دقت و کیفیتی مثال زدنی، تعمیر گردد. نکته ویژه این که شما می توانید اطمینان داشته باشید که تعمیرات و بازیابی هاردتان در نمایندگی تعمیرات هارد توسط تیمی متعهد انجام شده و اصول اخلاقی در زمینه نگه داری از اطلاعات شخصی شما رعایت خواهد شد.
اهمیت سپردن جراحی هارد به متخصص
از آنجا که جراحی هارد و انتخاب هارد مشابه فرایندی حساس و تخصصی است، هرگونه خطای کوچک آسیب جبران ناپذیری به داده ها وارد می کند. بنابراین باید این کار تنها توسط کارشناسان حرفه‌ای و در مراکز معتبر انجام شود تا از سلامت هارد و امنیت اطلاعات شما اطمینان کامل حاصل شود.
هزینه جراحی هارد چقدر است؟
هزینه جراحی هارد به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمی‌توان برای همه دستگاه ها مبلغ ثابتی اعلام کرد. نوع خرابی، میزان آسیب به قطعات داخلی مانند هد یا موتور، برند و مدل هارد، شرایط فیزیکی آن و حتی میزان پیچیدگی فرآیند ریکاوری از جمله مواردی هستند که در تعیین هزینه نهایی تأثیر دارند.
در نمایندگی تعمیرات هارد، کارشناسان پس از بررسی دقیق دستگاه و شناسایی مشکل اصلی، بهترین روش جراحی هارد را انتخاب کرده و سپس برآورد هزینه را در اختیار کاربر قرار می دهند. آنچه اهمیت دارد این است که تمام خدمات در این مرکز توسط تکنسین های متخصص و با استفاده از تجهیزات پیشرفته انجام می‌شود تا کاربران از بازیابی ایمن و مطمئن اطلاعات خود اطمینان کامل داشته باشند.
